ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ
Ο όρος “Γενική Αστική Ευθύνη”, περιλαμβάνει κάθε ασφαλιστήριο, που καλύπτει αστική ευθύνη επιχειρήσεων, αστική ευθύνη παραγωγής προϊόντων και επαγγελματική αστική ευθύνη. Εξαιρείται η εκ τροχαίων ατυχημάτων αστική ευθύνη, η οποία υποχρεωτικά και με νόμο ασφαλίζεται από τον κλάδο αυτοκινήτων.
Η ασφάλιση που προστατεύει το ιδιόκτητο ακίνητο από ζημίες εκ διαφόρων αιτιών (πυρός, σεισμού κλπ.) ή η ασφάλιση προσωπικών ατυχημάτων αναφέρονται μόνο στις σχέσεις δυο ατόμων, του ασφαλιστή και του ασφαλιζόμενου, ο οποίος θα αποζημιωθεί, σε περίπτωση που η περιουσία του υποστεί ζημιά, ή θα του χορηγηθούν οι καλυπτόμενες παροχές από το ασφαλιστήριό του προσωπικών ατυχημάτων, στην περίπτωση που υποστεί ένα ατύχημα. Σε αντίθεση με τα πιο πάνω, στην ασφάλιση αστικής ευθύνης υπάρχει μία τριγωνική σχέση μεταξύ του ασφαλιστή του ασφαλιζόμενου και του τρίτου. Τρίτος θεωρείται αυτός που υπέστη τη ζημιά, και ο οποίος πρέπει να αποζημιωθεί και απαιτεί την επανόρθωση της ζημιάς που υπέστη. Είναι δηλαδή εκείνος που ζημιώθηκε και δικαιούται αποζημίωσης λόγω ζημιάς που του προξένησε ο ασφαλιζόμενος.
Σε αντίθεση με τον κλάδο Αυτοκινήτων, ο ασφαλιστής γενικής αστικής ευθύνης δεν οδηγείται απ’ ευθείας στο δικαστήριο, αλλά βοηθά και υποστηρίζει τα συμφέροντα του ασφαλιζόμενου, είτε υποστηρίζοντας αυτόν δικαστικά, εκκαθαρίζοντας έτσι τις ζημιές στο όνομα του ασφαλιζόμενου, είτε πληρώνοντας για λογαριασμό του την αποζημίωση, που ορίζεται από το δικαστήριο ή που συμφωνείται εξώδικα μεταξύ ασφαλιστή-ασφαλιζόμενου και ενάγοντα, δηλαδή ζημιωθέντα τρίτου.
Ο ασφαλιστής πληρώνοντας για τις ζημιές προσφέρει, στον ασφαλιζόμενο επιπλέον υπηρεσίες (στην περίπτωση που ο ασφαλιζόμενος είναι υπαίτιος μιας ζημιάς), οι οποίες μπορούν να συνοψισθούν στις εξής ενέργειες:
- Ερευνά την αιτία της ζημιάς εξετάζοντας τις συνθήκες που οδήγησαν σ’ αυτή.
- Εξετάζει με λεπτομέρεια, αν ο ασφαλιζόμενος είναι υπεύθυνος σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει (Αστικός Κώδικας και τυχόν άλλες διατάξεις).
- Λεν αποδέχεται μια ζημιά και αναλαμβάνει όλα τα έξοδα για την προσφυγή στα δικαστήρια και το δικαστικό αγώνα, στην περίπτωση που ο ασφαλιζόμενος δεν είναι υπεύθυνος συμφωνά με το νόμο, δηλαδή η ευθύνη του δεν αναγνωρίζεται από τον νόμο.
- Αποζημιώνει το ζημιωθέντα, αν αυτός πρέπει να αποζημιωθεί, με την προϋπόθεση ότι το ασφαλιστήριο του ασφαλιζομένου- και ζημιωθέντα σ’ αυτήν την περίπτωση- καλύπτει την προκληθείσα ζημιά, θα πρέπει πάντοτε να λαμβάνεται υπόψη ότι μόνο η αστική ευθύνη τον ασφαλιζόμενου η προβλεπομένη από τον νόμο καλύπτεται με το ασφαλιστήριο της αστικής ευθύνης και βέβαια με τους όρους και περιορισμούς του.
ΕΞΕΛΙΞΗ
Κατά τα πρώτα στάδια της ασφάλισης της αστικής ευθύνης ετέθη το δίκαιο και ηθικό ερώτημα στην Ευρώπη, κατά πόσο η ασφάλιση της ευθύνης ενός προσώπου και επομένως μια πράξη από πταίσμα του, μπορεί να ασφαλισθεί και αν η ασφάλιση αυτή δεν προσκρούει στα χρηστά ήθη και έθιμα.
Η μεταβολή της άποψης για την αστική ευθύνη κατά τη διάρκεια της ασφαλιστικής ιστορίας και η ανάπτυξη αυτής της ασφάλισης οφείλονται φυσικά στην πολιτική της σημερινής οικονομίας και στους συνδεόμενους με αυτήν κινδύνους της αστικής ευθύνης, οι οποίοι δημιουργούν την ανάγκη για την ασφαλιστική τους κάλυψη. Ας αναφερθούμε π.χ. ιδιαίτερα στους κινδύνους της αστικής ευθύνης μεγάλων πυρηνικών κέντρων, ή ακόμα στους κινδύνους από την κατασκευή μεγάλων έργων, καθώς επίσης και στην αστική ευθύνη που προκύπτει από τη μαζική παραγωγή προϊόντων. Παράλληλα στη σημερινή εποχή έχουμε να ασχοληθούμε με κίνδυνους, που δε γνωρίζουμε ακόμη ποια έκταση μπορούν να λάβουν, όπως π.χ. ο κίνδυνος της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι το διεθνές εμπόριο καθώς και οι οικονομικές και βιομηχανικές σχέσεις μεταξύ διαφόρων κρατών δημιούργησαν νέο αντικείμενο αστικής ευθύνης: Τον κίνδυνο αστικής ευθύνης προϊόντων.